Keuring hijsmiddelen is in Nederland wettelijk verplicht volgens de Arbowet. Alle hijsmiddelen moeten minimaal jaarlijks visueel worden geïnspecteerd door een bekwame persoon, met aanvullende belastingproeven elke 4 jaar voor kettingwerk en staalkabels. Niet-keuren leidt tot boetes van €3.000 tot €45.000, afgekeurde verzekeringsclaims en mogelijk bedrijfsstillegging. De keuring hijsmiddelen wetgeving geldt voor alle bedrijven, ongeacht grootte, en vereist schriftelijke certificaten die ter plekke beschikbaar moeten zijn voor inspecteurs.
- Wettelijke verplichting: Jaarlijkse keuring hijsmiddelen verplicht volgens Arbowet artikel 7.4a
- Boetes: €3.000-€45.000 bij overtredingen plus mogelijke bedrijfsstillegging
- Keuringsfrequenties: Jaarlijks visueel, elke 4 jaar belastingproef (110% max. werklast)
- Kosten: €4.500-€17.000 jaarlijks vs. risico op tienduizenden euro’s schade bij niet-compliance
Nederlandse keuring hijsmiddelen wetgeving
De Nederlandse keuring hijsmiddelen wetgeving is verankerd in artikel 7.4a van het Arbobesluit. Deze wetgeving verplicht werkgevers om ervoor te zorgen dat alle hijsmiddelen regelmatig worden gekeurd door een bekwame persoon of instelling.
De wet schrijft drie niveaus van controle voor. Dagelijks voeren gebruikers een visuele controle uit voordat zij het materieel inzetten. Jaarlijks moet een bekwame persoon alle hijsmiddelen grondig inspecteren op slijtage, schade en correcte werking. Daarnaast ondergaan kettingwerk en staalkabels elke vier jaar een belastingproef waarbij het materieel wordt belast met 110% van de maximale werklast.
Documentatie is cruciaal voor compliance. Schriftelijke keuringscertificaten moeten altijd beschikbaar zijn op de werkplek. Bij een inspectie van de Arbeidsinspectie moet je kunnen aantonen dat alle hijsmiddelen correct en tijdig zijn gekeurd. Het Nederlandse systeem werkt via zelfregulering door EKH (Erkende Keurbedrijven Hijs- en Hefmiddelen) onder toezicht van het ministerie van SZW.
Voor zware hijsmiddelen zoals mobiele kranen vanaf 10 ton-meter, torenkranen en personenliften gelden strengere eisen. Deze moeten verplicht door TCVT-gecertificeerde bedrijven worden gekeurd.
NEN Normen voor keuring hijsmiddelen
Nederlandse keuring hijsmiddelen procedures volgen strikte technische normen die aansluiten bij Europese standaarden. NEN 818 vormt de ruggengraat voor de meeste hijsmiddelen zoals kettingen, staalkabels, hijsbanden en schakels. Deze norm schrijft voor dat hijsmiddelen jaarlijks visueel worden geïnspecteerd en elke vier jaar een belastingproef ondergaan.
De keuringscriteria zijn specifiek per materiaaltype. Voor kettingen geldt een maximale diameterafname van 3% en mogen geen scheuren voorkomen. Staalkabels mogen maximaal 6 draadbreuken per slag hebben. Hijsbanden mogen geen snijwonden vertonen en maximaal 10% dikteafname. Haken mogen niet meer dan 0,25% vervorming ten opzichte van de oorspronkelijke afmeting hebben.
NEN 13155 regelt gespecialiseerde hijsmiddelen zoals plaatklemmen, hijsmagneten en hijsbalken. Deze apparatuur is complexer en vereist jaarlijkse beproeving vanwege de kritieke veiligheidsfunctie. Voor personenlift-containers geldt NEN 14502 met extra strenge veiligheidseisen omdat hier mensenlevens direct in het spel staan.
Praktische checklist keuring hijsmiddelen
- Start met een complete inventarisatie van alle hijsmiddelen in je bedrijf. Geef elk item een uniek nummer, bepaal de locatie en gebruiksfrequentie, en registreer de laatste keuringsdatum. Moderne bedrijven gebruiken QR-codes of RFID-tags voor automatische herkenning.
- Voor dagelijkse controles train je operators in het herkennen van slijtage, scheurtjes en vervormingen. Ze moeten controleren of keuringsmarkeringen geldig zijn, het equipment er normaal uitziet en bewegende delen goed functioneren. Deze bevindingen moeten worden genoteerd in een logboek of mobiele app.
- Jaarlijkse inspecties vereisen meer grondigheid. Controleer of CE-markeringen en typeplaten aanwezig zijn, meet slijtageparameters zoals kettinglengte en banddikte, test veiligheidssystemen en documenteer alles fotografisch. EKH-keurmeesters gebruiken standaard checklists die alle kritieke punten afdekken.
Bij afkeuring moet equipment onmiddellijk uit gebruik worden genomen en duidelijk worden gemarkeerd. Veel bedrijven gebruiken rode labels om per ongeluk gebruik te voorkomen. Reparatie mag alleen door gekwalificeerde bedrijven gebeuren, gevolgd door herkeuring.
Kosten keuring hijsmiddelen
Externe keuring kost gemiddeld €65 per uur plus €0,85 per kilometer reiskosten. Veel bedrijven kiezen voor jaarcontracten die alle keuringen, herinneringen en documentatie omvatten voor een vast bedrag tussen €4.500 en €17.000, afhankelijk van het aantal hijsmiddelen.
Interne keurmeesters opleiden kost eenmalig €2.000-€5.500 maar bespaart structureel op externe kosten. EKH-certificering kost €2.735 voor “onder de haak” keurmeesters en €2.000 voor “boven de haak” keurmeesters, exclusief trainingskosten. Voor bedrijven met veel hijsmiddelen loont deze investering al snel.
De kosten van compliance vallen weg tegen de risico’s van niet-keuren: boetes vanaf €3.000, potentiële claim-afwijzingen van tonnen, en bedrijfsstilstand door niet-gekeurde apparatuur. Digitale beheersystemen kosten €1.000-€5.000 per jaar maar elimineren administratieve fouten die dure gevolgen kunnen hebben.
Wie mag keuring hijsmiddelen uitvoeren
De Arbowet spreekt van “bekwame personen of instellingen” zonder verdere specificatie. Interne bekwame personen zijn populair voor bedrijven met veel hijsmiddelen. Een technisch geschoolde medewerker kan na adequate training de jaarlijkse visuele inspecties uitvoeren, wat kosten bespaart en meer flexibiliteit geeft.
EKH-gecertificeerde keurmeesters vertegenwoordigen de gouden standaard in Nederland. Deze inspecteurs hebben een vijfjarige certificering via erkende trainingsorganisaties en worden jaarlijks geauditeerd op kwaliteit. Hun certificering biedt de beste juridische bescherming voor werkgevers.
Voor wettelijk verplichte keuringen van zware kranen, personenliften en scheepshijsmiddelen is TCVT-certificering verplicht. Deze inspecteurs staan onder toezicht van de Nederlandse Accreditatieraad en hun rapporten hebben juridische status bij verzekeringsclaims.
Gevolgen van niet-keuren
De Inspectie SZW deelt sinds 2024 aanzienlijk hogere boetes uit voor overtredingen van keuring hijsmiddelen voorschriften. Een eerste overtreding kost €3.000, bij herhalingen loopt dit op tot €45.000. Bij dodelijke ongevallen met niet-gekeurd materieel gelden de maximale boetes plus mogelijke strafvervolging van bedrijfsleiders.
Verzekeringsclaims worden routinematig afgewezen als blijkt dat ongevallen gebeurden met niet-gekeurd materieel. Verzekeraars onderzoeken bij elke schade of keuringsverplichtingen zijn nagekomen. Claim-afwijzing kan honderdduizenden euro’s kosten, vooral bij personenschade of bedrijfsschade.
Strafrechtelijke vervolging van individuele bedrijfsleiders wordt steeds gewoner bij ernstige ongevallen. Naast boetes kunnen managers persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor schade en letsel. De Arbeidsinspectie kan bedrijfsactiviteiten stopzetten totdat alle hijsmiddelen correct zijn gekeurd.
Digitale registratie systemen
Moderne digitale platforms elimineren veel traditionele problemen rond keuring hijsmiddelen. Automatische herinneringen voorkomen vergeten keuringen, cloud-opslag zorgt dat certificaten nooit zoekraken, en complete logs bieden duidelijke equipment-historie.
Tooltagger richt zich specifiek op Nederlandse bedrijven met 14 dagen gratis proberen, automatische herinneringen voor vervallende keuringen en QR-code integratie voor snelle equipment-herkenning. Prijzen schalen mee met bedrijfsgrootte.
QR-codes en RFID-tags maken equipment-identificatie supersnel. Operators scannen een code en zien onmiddellijk de keuringsstatus, gebruik-instructies en onderhoudshistorie.
Veelgestelde vragen
Hoe vaak is keuring hijsmiddelen verplicht?
Minimaal jaarlijks visuele inspectie door bekwame persoon. Elke 4 jaar belastingproef voor kettingwerk en staalkabels. Hijsbanden krijgen alleen jaarlijkse visuele inspectie.
Wat kost keuring hijsmiddelen?
Externe keuring €65-85/uur plus reiskosten. Jaarcontracten €4.500-17.000. Interne keurmeester opleiden €4.000-5.500 eenmalig.
Mag ik hijsmiddelen zelf laten keuren?
Ja, mits de persoon aantoonbaar bekwaam is. EKH-certificering biedt beste juridische bescherming maar is niet verplicht.
Wat gebeurt bij afkeuring?
Direct uit gebruik nemen en markeren als “afgekeurd”. Reparatie alleen door gekwalificeerd bedrijf, gevolgd door herkeuring.
Geldt dit ook voor kleine bedrijven?
Ja, de Arbowet maakt geen onderscheid naar bedrijfsgrootte. Ook eenmanszaken moeten de keuringsplicht naleven.
Conclusie
Keuring hijsmiddelen hoeft geen bureaucratische nachtmerrie te zijn. Het Nederlandse systeem is logisch opgezet met jaarlijkse inspecties door bekwame personen, periodieke beproevingen voor kritieke componenten, en degelijke documentatie. Met moderne digitale tools wordt de administratie routine.
De kosten van compliance vallen weg tegen de risico’s van niet-compliance: boetes tot €45.000, afgewezen verzekeringsclaims en potentiële strafrechtelijke vervolging. Begin vandaag met een inventarisatie van je hijsmiddelen en kies een betrouwbare digitale oplossing voor het beheer. Veilig werken is niet alleen verplicht, het is ook de slimste bedrijfsstrategie.
